Integracija sistema

Poslednja specifikacija 1.16 za integraciju sistema sa softverima turističkih agencija prosleđena je turističkim agencijama 6. oktobra 2023 godine.

Guid predstavlja jedinstveni identifikator turističke agencije, koji je zastupnik svake turističke agencije dobio kroz obaveštenja. Guid se razlikuje na testnom i produkcionom okruženju.

Pristup sistemu i dodavanje ovlašćenih lica

Pristup portalu eTurista-Modul turističke agencije je obezbeđen kroz nalog građana na Portalu za elektronsku identifikaciju (eID.gov.rs).

Sistemu se pristupa na sledeći način:

- Prijava na sistem preko sledećeg linka https://turistickeagencije.eturista.gov.rs/session/signin

- Nakon pristupanja linku, otvara se forma prijave na kojoj je potrebno odabrati opciju „Prijava preko portala eID.gov.rs“.

- Na sledećem koraku otvara se stranica portala za elektronsku identifikaciju (eid.gov.rs) gde je prijava omogućena kroz tri opcije: putem korisničkog imena i lozinke, kvalifikovanim elektronskim sertifikatom i mobilne aplikacije (ConsentID);

- U zavisnosti od odabira načina prijave i potvrdom iste, nakon verifikacije identiteta korisnika koji pristupa, sistem preusmerava na portal eTurista - Modul turističke agencije.

Napominjemo da je neophodno da pristup sistemu inicira zastupnik turističke agencije, nakon čega će kroz karticu Administracija ovlašćenih lica dodeliti prava pristupa i ovlašćenja za zaposlene u skladu sa poslovnom politikom.

Administracija ovlašćenih lica se sprovodi kroz modul Administracija koji obuhvata aktivnosti dodavanja ovlašćenih lica, pretrage i pregleda podataka o ovlašćenim licima, kao i aktivnosti izmene i brisanja podataka o ovlašćenim licima turističke agencije.

Prilikom dodavanja ovlašćenog lica, zastupnik turističke agencije unosi ime, prezime i JMBG ovlašćenog lica i dodeljuje prava za ovlašćeno lice, nakon čega ovlašćeno lice može pristupiti portalu na isti način kao i zastupnik preko opcije – Prijava preko portala eID.gov.rs unošenjem svojih pristupnih kredencijala za prijavu na portal za elektronsku identifikaciju.

NAPOMENA: Zastupnici i ovlašćena lica uvek pristupaju portalu na ovaj način - Prijava preko portala eID.gov.rs, nije moguće prijaviti se unosom korisničkog imena i lozinke direktno na portal eTurista.

Na linku https://mto.gov.rs/tekst/1781/turisticke-agencije.php mogu se pronaći korisnička i video uputstva za logovanje i rad na portalu Turističke agencije.

Evidencija ugovora o posredovanju

Ugovor o posredovanju sadrži osnovne podatke o organizatoru putovanja i posredniku, kao i opšte podatke o ugovoru.

Postupak unosa ugovora o posredovanju može pokrenuti turistička agencija organizator putovanja i turistička agencija posrednik u prodaji turističkog putovanja, pri čemu je neophodna saglasnost druge strane.

U CIS je potrebno samo evidentirati prethodno potpisane ugovore van sistema. Saglasnost druge ugovorne strane se odnosi na evidenciju potpisanog ugovora u CIS-u, ugovor je važeći (validan) samo kada se sa njim saglasi druga strana.

Izmena evidentiranih ugovora nije predviđena, ukoliko dođe do greške prilikom unosa, potrebno je stornirati postojeći i evidentirati novi ugovor. U polje zavodni broj ugovorne strane 1 i polje zavodni broj ugovorne strane 2, svaka ugovorna strana unosi broj iz interne evidencije.

Ukoliko se druga strana saglasi sa evidencijom ugovora o posredovanju, status ugovora prelazi u „Potvrđen“ i sistem generiše JID evidentiranog ugovora o posredovanju.

Nakon unosa podataka o prodaji putovanja od strane posrednika, organizator ima mogućnost da odobri ili odbije prodaju putovanja. Vremenski period realizacije ovih aktivnosti ne zavisi od funkcionisanja sistema. Pre same evidencije prodaje turističkog putovanja, turistička agencija organizator putovanja i turistička agencija posrednik putovanja, van sistema mogu dogovoriti prodaju i proveriti raspoloživost.

Od trenutka potvrđivanja evidentiranog ugovora o posredovanju, turistička agencija posrednik u prodaji dobija uvid u sve evidentirane programe putovanja turističke agencije organizatora i može evidentirati prodaju turističkog putovanja, pri čemu je za svaku evidenciju i predevidenciju prodaje turističkog putovanja, neophodna saglasnost organizatora.

Turistička agencija organizator putovanja, na pretrazi može videti sve turističke agencije sa kojima ima potvrđen ugovor o posredovanju, kao i sve evidencije i predevidencije prodaje putovanja turističkih agencija sa kojima ima ugovor o posredovanju, a koje su po osnovu njegovih programa putovanja evidentirale prodaju. Takođe, turistička agencija organizator ima mogućnost pregleda izdatih potvrda o garanciji putovanja.

Prava i obaveze koje se odnose na proviziju uređuju se ugovorom o posredovanju, van sistema.

Ukoliko se prodaja vrši preko turističke agencije iz inostranstva, ista se ne može smatrati turističkom agencijom posrednikom, u smislu odredbi Zakona o turizmu.

Napominje se sledeće: Ukoliko određena kompanija, udruženje, ustanova i sl. iz inostranstva za svoje zaposlene, članove i sl. naručuje/kupuje određeni program putovanja (koji nije izlet) preko turističke agencije registrovane u Srbiji (bez obzira da li se radi o unapred pripremljenom programu ili programu na upit) turistička agencija za realizaciju i prodaju takvog programa putovanja mora da poseduje licencu i da ovakav pravni posao u celosti evidentira preko CIS-a. Odnosno, u konkretnom slučaju ona nastupa kao organizator putovanja, evidentira ugovore sa trećim licima, sam program putovanja, vrši evidenciju prodaje, sa imenima svih putnika i izdaje potvrdu/e o garanciji putovanja. Nosilac ugovora može biti npr. određena kompanija, ali isti mora da sadrži imena svih putnika.

Evidentiranje ugovora sa trećim licima

Da bi turistička agencija organizator izradila program putovanja dužna je da ima zaključene i u CIS-u evidentirane ugovore sa trećim licima kojima je povereno izvršenje usluga za određeni program putovanja.

Ugovor sa trećim licima sadrži osnovne podatke o organizatoru putovanja i trećim licima, kojima je povereno izvršenje usluga.

NAPOMENA: Kao ugovor sa trećim licima smatraće se i dokaz iz koga nesumnjivo proističe ugovaranje pravnog posla (ponuda i prihvat ponude, potvrda rezervacije, profaktura/faktura, potvrda rezervacionih ili drugih sistema prodaje i dr.).

U CIS se evidentiraju svi prethodno zaključeni ugovori koji će se koristiti u budućim prodajama turističkih putovanja i koji se odnose na aktivna putovanja, odnosno na putovanja koja nisu realizovana ili je njihova realizacija u toku.

U evidenciji ugovora sa trećim licima, unose se podaci druge ugovorne strane bez obzira da li je isto pravno lice, preduzetnik ili fizičko lice.

U slučaju kada organizator putovanja sam pruža uslugu prevoza, smeštaja ili drugu uslugu iz programa putovanja ili ako je lice koje pruža uslugu turističkih profesija zaposleno kod organizatora putovanja, sastavni deo evidencije ugovora sa trećim licima čini izjava odgovornog lica kojom potvrđuje da će uslugu pružiti samostalno.

Trenutno se sprovode izmene funkcionalnosti sistema kako bi se omogućilo prilaganje pomenute izjave i odabir odgovarajuće usluge (sopstveni smeštaj, sopstveni prevoz, sopstvene turističke profesije, sopstvene druge usluge) o čemu će obaveštenje stići putem portala eTurista.

Prilikom kreiranja programa putovanja, obaveza je da se sistemski taj program poveže za uslugu smeštaja. Neophodno je pre realizacije turističkog putovanja, program vezati i za sve ugovore sa trećim licima, jer pre početka realizacije putovanja, mora postojati saznanje o svim trećim licima kojima je povereno izvršenje usluge, pa i saznanje o vodiču. Putovanje se ne može započeti bez unetih ostalih ugovora sa trećim licima (prevoznik, vodič/pratilac…). U slučaju kada se kod određenog turističkog putovanja nastupa sopstvenim autobusima, u delu ugovora sa trećim licima, prilaže se izjava odgovornog lica, kojom se ta činjenica potvrđuje. Takođe, za svaku turističku grupu, saglasno zakonu, turistička agencija obezbeđuje licenciranog pratioca/vodiča koji može biti iz redova zaposlenih. U tom slučaju, u polju ugovora sa trećim licima, prilaže se izjava odgovornog lica, da će uslugu turističkih profesija pružiti lice radno angažovano u agenciji. Dokaz o radnom angažovanju se čuva u evidenciji agencije.

Ugovaranje usluga smeštaja preko partnera iz inostranstva ili u zemlji, koji nastupa u ime ugostitelja koji pruža usluge smeštaja i potvrđuje rezervaciju smeštaja, smatraće se ugovorom sa trećim licem i takav ugovor se evidentira u sistem. Internu komunikaciju sa takvim partnerom, koji vrši rezervaciju za određeno putovanje sa odgovarajućim dokazima potrebno je sačuvati u dokumentaciji, kao dokaz o rezervaciji smeštaja koji je programom predviđen.

Prilaganje ugovora sa trećim licima je opciono.

Program putovanja

Program putovanja sadrži podatke o programu putovanja, koji je pripremio organizator putovanja samostalno ili po zahtevu putnika. Organizator putovanja u CIS obavezno prilaže program putovanja kao skenirani dokument.

Prilikom evidentiranja programa putovanja, neophodno je povezati se sa izjavom, odnosno prethodno unetim ugovorima sa trećim licima kojima je povereno izvršenje usluga za određeni program.

Nije potrebno evidentirati programe putovanja za koje se ne zna da li će uopšte biti realizovani, odnosno ovo se odnosi na individualnu ponudu prema određenom subjektu (škola, firma i sl.), pre zaključenja ugovora, odnosno dobijanja tog posla.

Za svaku uslugu koja je u okviru programa putovanja mora da postoji dokaz iz koga nesumnjivo proističe ugovaranje pravnog posla (ugovor/ponuda i prihvat ponude, potvrda rezervacije, profaktura/faktura, potvrda rezervacionih ili drugih sistema prodaje i dr).

Prilikom evidencije programa putovanja da bi se isti sačuvao, neophodno je da se Program putovanja poveže sa Ugovorom sa trećim licima za uslugu smeštaja, dok se ugovori za uslugu prevoza, uslugu turističkih profesija i ostalo mogu dodati i naknadno kroz akciju Izmena na formi programa putovanja, a najkasnije do početka realizacije putovanja.

Svaka promena cene uslovljava nov program putovanja, imajući u vidu da se radi o bitnom elementu ugovora.

Ako su dodatne usluge sastavni deo programa putovanja i kao takve ukalkulisane u jedinstvenu cenu turističkog putovanja, iste su sastavni deo programa i evidentiraju se u sistem (ugovori sa trećim licima). Ukoliko dodatne usluge nisu deo programa putovanja, već je pružanje tih usluga nezavisno od samog programa, međusobna prava i obaveze uređuju se van sistema.

Po pitanju turističkih putovanja koja traju duže od 24 časa, a ne podrazumevaju uslugu smeštaja, već se radi o noćenju u samom prevoznom sredstvu, upućujemo turističke agencije da kontaktiraju ministarstvo na tel: 011/3149-670.

Promena ugovora sa trećim licima

U slučaju promene prevoznika/turističkog vodiča kod određenog programa putovanja, potrebno je evidentirati novi ugovor sa trećim licem – na polju usluga prevoza/usluga turističkih profesija, kroz akciju izmena na formi programa putovanja povezuje se na konkretni program u polju Ugovori sa trećim licima. U slučaju promene hotela (usluge smeštaja) program putovanja se stornira i evidentira se novi program sa novim ugovorima sa trećim licima.

Program putovanja na upit

U slučaju evidentiranja programa putovanja na upit turistička agencija organizator putovanja je u obavezi da evidentira program putovanja, na isti način kao i kod prodaje unapred pripremljenog programa.

Sagledaće se mogućnost izmene sistema na način da se unos ovakvog programa pojednostavi.

Dodavanje destinacije

Ukoliko prilikom Evidentiranja programa putovanja nedostaje odgovarajuća destinacija, podatke o Državi, Regiji i Mestu je potrebno dostaviti na e-mail adrese eturista@mto.gov.rs ili turistickeagencije.cis@mto.gov.rs 

NAPOMENA: Pri unosu podataka može se odabrati Država i odmah uneti Mesto, na osnovu čega će se automatski generisati Regija. Unete stavke koje se odnose na Državu, Regiju, Mesto su na latiničnom pismu i unošene su prema nazivu mesta na srpskom jeziku (npr.: uneto je mesto Njujork, a ne New York). Za određeni broj mesta postoje izuzeci od ovog pravila.

Evidencija prodatih turističkih putovanja

Evidencija prodatih turističkih putovanja sadrži podatke o prodatim turističkim putovanjima. Podatke o prodatom turističkom putovanju čine podaci o organizatoru putovanja, nazivu i svojstvu subjekta prodaje, garanciji putovanja, propisanoj visini prometa, programu putovanja, detaljima putovanja, ugovoru o prodaji, prodajnoj ceni turističkog putovanja, dokazu o uplati i dr.

Pored navedenih podataka evidencija prodatih turističkih putovanja sadrži i podatke o putniku, odnosno nosiocu ugovora o turističkom putovanju, broju putnika po jednom ugovoru, njihovo ime i prezime, kontakt podaci (telefon, email adresa, adresa stanovanja) i dr., kao i podatke o potvrdi garancije putovanja. Prilikom unosa podataka u evidenciju prodatih turističkih putovanja neophodno je uneti sve podatke u poljima koja su označena sa *, za sve putnike.

Evidencija prodatog turističkog putovanja evidentira se u CIS povezivanjem sa prethodno evidentiranim programom putovanja, na koji se prodaja turističkog putovanja odnosi, onda kada turistička agencija poseduje sve neophodne podatke o putniku.

Ukoliko fakultativni izlet nije deo programa, odnosno nije sadržan u ukupnoj ceni turističkog putovanja, on se ne evidentira u CIS.

Napomena: Turistička agencija posrednik u prodaji putovanja unosi svoj broj ugovora pri evidentiranju prodaje turističkog putovanja.

Takođe, posrednik neće moći da evidentira prodaju turističkog putovanja organizatora putovanja ukoliko je došlo do dostizanja limita pokrića garancije putovanja.

Adresni podaci subjekta prodaje

Za sada, prilikom evidencije prodatih turističkih putovanja turistička agencija unosi svoje adresne podatke, po ovom pitanju su planirane izmene o čemu će obaveštenje stići putem portala eTurista.

Zauzeće visine prometa

Prilikom evidencije prodatog turističkog putovanja se od visine prometa umanjuje iznos evidentiran u polje ugovorena vrednost turističkog putovanja.

Iznos koji se rezerviše od ukupnog limita pokrića je iznos cene turističkog putovanja i bez uticaja je poslovni odnos organizatora i posrednika.

Detalji putovanja

Datumom početka/završetka putovanja smatra se datum polaska sa odredišta, odnosno povratak na odredište. U slučaju sopstvenog prevoza, merodavan je datum check in-a/check out-a. 

U okviru jednog istog naloga agencija se opredeljuje da li nastupa kao organizator ili posrednik. U slučaju da organizator nastupa kao posrednik, o tome obaveštava organizatora čiji program putovanja želi da proda i nakon njegove saglasnosti, omogućava mu se prodaja konkretnog turističkog putovanja.

Ukoliko u slučaju „rezervacije smeštaja“, turistička agencija naplati u celosti taj smeštaj, smatraće se da je pružila uslugu turističkog putovanja i ti podaci se evidentiraju u sistem. Ako u slučaju „rezervacije smeštaja“, turistička agencija naplati samo uslugu rezervacije, a sam smeštaj putnik plaća u smeštajnom objektu, ne radi se o usluzi turističkog putovanja i ta usluga se ne evidentira u sistem.

Ostale pojedinačne usluge - tansferi, rent-a-car, vozne karte, avio karte, karte za koncerte, organizacija sastanaka, kotizacije i slično, ukoliko nisu sastavni deo programa i kao takve iskazane u jedinstvenoj ceni, mogu se prodavati van sistema, u kom slučaju se ne evidentiraju u sistem.

U slučaju prodaje aranžmana putem vaučera, tek u trenutku kada su agenciji poznati svi podaci o putniku i putovanju, obezbeđuju se ugovori sa trećim licima, kreira se program putovanja na upit i unosi u sekciju „Evidencija prodatih putovanja“.

Pretraga programa putovanja

Nije potrebno unositi sve kriterijume, pretraga može da se vrši po jednom od njih ili delom kriterijuma npr. kod programa putovanja unošenjem dela naziva putovanja – “Italija”. Preporuka je da se pretraga vrši po jednom kriterijumu.

Evidentiranje predevidencije

Svaka turistička agencija, i organizator putovanja i posrednik u prodaji turističkog putovanja, dužne su da u okviru centralnog informacionog sistema vrše evidenciju svakog prodatog putovanja, pa tako i turističkog putovanja koje je ugovoreno bez poznavanja tačnog broja putnika i njihovog identiteta (kongresni turizam, konferencije, školske ekskurzije...). Takva vrsta evidencije ugovorenog putovanja vrši se u okviru forme Predevidencija prodatih putovanja.

U trenutku kada turistička agencija raspolaže svim neophodnim podacima CIS na formi Predevidencija prodaje putovanja nudi akciju „Generiši evidenciju prodaje“ kad je potrebno uneti podatke o putnicima i konačnu cenu ugovorenog putovanja.

Nakon unosa predevidencije prodatog turističkog putovanja u CIS-u se od visine prometa vrši zauzeće iznosa prodajne cene tog turističkog putovanja.

Zauzeće visine prometa

Nakon unosa evidencije, odnosno predevidencije prodatog turističkog putovanja u CIS-u se od visine prometa vrši zauzeće iznosa prodajne cene turističkog putovanja.

U slučaju dostizanja punog iznosa visine prometa, CIS onemogućava dalju prodaju turističkih putovanja.

Nakon realizacije turističkog putovanja, po povratku putnika na odredište i unošenjem izdatog propisanog računa u CIS, iznos zauzetih sredstava se oslobađa.

Napomena: Ukoliko su podaci u sekciji Dokaz o uplati uneti pre Datuma završetka putovanja, visina prometa se oslobađa prvog dana nakon Datuma završetka putovanja (na primer, ako je datum završetka putovanja 25.08. i sva polja u sekciji Dokaz o uplati su popunjena, zauzeti promet će se osloboditi 26.08.)

Ukoliko se polja u sekciji Dokaz o uplati popune nakon datuma završetka putovanja, potrebno je dva dana da se oslobodi visina prometa (ukoliko je npr. datum završetka putovanja 10.11., a polja u sekciji Dokaz o uplati se popune 11.11., zauzeta visina prometa bi se oslobodila 13.11. (prekosutra) u 1 ujutru.

U slučaju otkaza turističkog putovanja organizator putovanja to turističko putovanje stornira u CIS-u, a iznos zauzetih sredstava se oslobađa.

Storniranje evidencije prodatog putovanja

Turistička agencija koja je evidentirala prodaju ima mogućnost da stornira evidentiranu prodaju putovanja dok je u statusu „Validna“, „Odobrena“ ili „Odštampana“, odabirom akcije „Storniraj“. Akcija storniranja evidencije prodatih turističkih dostupna je do dana početka putovanja. Pokretanjem akcije storniranja sistem automatski oslobađa zauzetu visinu prometa.

Nakon odabira razloga za storniranje evidencije prodaje turističkog putovanja prikazuje se poruka „Da li želite da kopirate podatke na novu evidenciju?“. Ukoliko korisnik potvrdi, sistem otvara novu stranicu Evidencije prodaje turističkog putovanja i prenosi sve prethodno unete podatke sa stornirane evidencije.

Evidentiranje dokaza o uplati

Kako bi se oslobodila zauzeta visina prometa po određenom putovanju, neophodno je da se u polje dokaz o uplati, na formi evidencije prodatog putovanja, unesu podaci o broju konačnog fiskalnog računa/fakture, datum izdavanja konačnog fiskalnog računa/fakture i iznos sa konačnog fiskalnog računa/fakture.

Navedeni podaci mogu se uneti prilikom prodaje, a najkasnije na dan završetka turističkog putovanja. Ova činjenica je bez uticaja na izdavanje potvrde o garanciji putovanja i evidentiranje prodaje turističkog putovanja.

Zauzeće visine prometa se oslobađa po završetku putovanja i nakon popunjavanja sva tri polja u delu Dokaz o uplati na formi evidencije prodatih turističkih putovanja. Takođe, ne postoji obaveza evidentiranja avansnih fiskalnih računa.

Napomena: Bez obzira na pogodnosti plaćanja na rate, dan realizacije putovanja je poslednji dan za izdavanje konačnog fiskalnog računa. Napred navedeno je propisano zakonima iz oblasti fiskalizacije.

Preporuka je da se podaci o fiskalnom računu/faktura, unesu prilikom njegovog izdavanja, jer kod kasnijeg unosa tog računa sistem neće dozvoliti retroaktivan unos datuma izdavanja.

U sistem se unose elementi konačnog računa. U slučaju storniranja računa zbog greške, u sistem je moguće uneti elemente novog ispravnog računa i to najkasnije na dan povratka na odredište (završetak putovanja).

Kroz sistem se evidentira prodaja samo turističkih putovanja, a ne pojedinačno prodaja nekih drugih usluga koje nisu sastavni deo programa, niti su turističko putovanje.

Račun se može zbirno izdati po svakom ugovoru za turističko putovanje (ovo se odnosi na situaciju kada je ugovorom obuhvaćeno više putnika).

Ukoliko za jedan ugovor postoji plaćanje od strane fizičkog i pravnog lica, odnosno izdaje se i fiskalni račun i faktura, u sistem se unosi jedan račun. Svakako, u slučaju provere izdatih računa, agencija raspolaže podatkom o svim izdatim računima za to putovanje i po tom ugovoru.

Trenutno se sprovode izmene u sistemu kako bi bilo omogućeno dodavanje podataka o više računa.

Nosilac ugovora

Nosilac ugovora o putovanju može biti škola, s tim da ugovor o putovanju mora da sadrži podatke o svim putnicima. Iste podatke sadrži i potvrda o garanciji putovanja.

Napomena: Ukoliko je nosilac ugovora pravno lice, podaci o pravnom licu unose se u delu „Opšti podaci ugovora" u polju "Ime i prezime nosioca ugovora".

Evidentiranje izleta

U CIS se evidentiraju samo turistička putovanja. Izleti kao „kombinacija dve ili više turističkih usluga (prevoz i druge turističke usluge), koje je utvrdila turistička agencija samostalno ili po zahtevu putnika, u trajanju kraćem od 24 sata, koja ne uključuje noćenje, a koje turistička agencija prodaje po jedinstvenoj ceni“ ne evidentiraju se u sistemu.

Evidencija izleta se, kao i do sada, vodi van sistema.

Evidencija potvrda o garanciji putovanja

Potvrdu o garanciji putovanja turistička agencija štampa iz CIS-a nakon evidencije prodaje putovanja.

Prilikom prodaje turističkog putovanja turistička agencija putniku uručuje potvrdu o garanciji putovanja koja sadrži: opšte podatke o organizatoru putovanja, davaocu garancije putovanja, opšte podatke o putniku i turističkom putovanju, broj ugovora o turističkom putovanju, broj programa putovanja, cenu turističkog putovanja, datum početka i završetka turističkog putovanja, destinacija i dr., kao i podatke o predmetu garancije putovanja, način aktiviranja garancije putovanja i dr.

Napomena: Za grupu se svakom putniku izdaje ista potvrda garancije putovanja, koja sadrži podatke o svim putnicima iz ugovora.

Potvrda o garanciji putovanja takođe sadrži verifikacioni kod, preko koga putnik vrši proveru njene validnosti.

Pristupom linku Pretraga potvrda o garanciji putovanja i unošenjem verifikacionog koda, putnik dobija sve podatke sadržane u potvrdi koja mu je izdata, na koji način može da proveri njenu validnost.

Izmena podataka o turističkoj agenciji

Izmena zvaničnih podataka preuzetih iz APR-a nije omogućena kroz CIS. Turistička agencija se za promenu zvaničnih podataka uvek mora obraćati APR-u kroz zakonski propisane postupke i rokove, a ti podaci će u CIS biti preneti putem integracionog mehanizma.

Inopartneri

Kada turistička agencija prodaje turističko putovanje koje je sačinio organizator putovanja koji nema sedište u Republici Srbiji, ta agencija se smatra organizatorom putovanja (član 66. stav 1. Zakona o turizmu).

U slučaju da organizator putovanja iz inostranstva svoj program putovanja prodaje putnicima, isti zaštitu svojih prava ostvaruju preko te turističke agencije iz inostranstva.

U vezi sa putovanjem (programom) organizatora iz inostranstva, koje putovanje je on i prodao, domaća agencija može da nastupa kao inopartner tog organizatora iz inostranstva. Odnosno, ukoliko turistička agencija registrovana u Srbiji u određenim segmentima učestvuje u realizaciji tog programa putovanja, na osnovu zaključenog ugovora sa organizatorom putovanja iz inostranstva, ona nastupa kao ino partner i nema nikakvu obavezu evidentiranja preko CIS-a.

U situaciji kada domaća agencija preko nekog subjekta iz inostranstva, prodaje svoj program putovanje, sa polaskom sa teritorije Republike Srbije, taj subjekt kao njen inopartner se ne može smatrati posrednikom, na način propisan Zakonom o turizmu, niti takav ugovor treba evidentirati u CIS. Inopartner će domaćoj agenciji proslediti sve podatke o putnicima, koje ona evidentira na propisan način, izdaje potvrdu o garanciji putovanja i dr. Na isti način domaća agencija postupa kada na osnovu sopstvenog programa vrši direktnu prodaju putnicima iz inostranstva, odnosno ti putnici se evidentiraju u CIS, izdaje im se potvrda o garanciji putovanja, račun i dr.

Sa druge strane, domaća agencija organizator, koja organizuje putovanje, dužna je da evidentira ugovore sa trećim licima, kojima je povereno izvršenje usluga iz programa putovanja. Ova lica mogu biti direktni pružaoci usluga, a u slučaju ino partnera, ugovor se može zaključiti i preko subjekta koji obezbeđuje takve usluge. Svi ti ugovori, odnosno propisani elementi – sa direktnim pružaocima usluga ili sa inopartnerima preko kojih se obezbeđuju te usluge, unose se u CIS. Te ugovore turistička agencija može (a ne mora) da prilaže u CIS.

Druge nadoknade

Sve naknade koje su ukalkulisane u jedinstvenu cenu turističkog putovanja, smatraju se sastavnim delom tog putovanja i kompletan iznos, tako iskazane jedinstvene cene, će uticati na zauzeće visine prometa.

Ukoliko se iznos tih naknada posebno iskazuje, nezavisno od jedinstvene cene iz programa putovanja iste neće uticati na zauzeće visine prometa.

Work and Travel

U slučaju da turistička agencija isključivo nastupa na način da ne organizuje ili posreduje u organizovanju putovanja, kao i smeštaju učenika i studenata, kao i bez direktnog učešća u posredovanju kod zapošljavanja, već obavlja aktivnosti u delu usluga popunjavanja formulara, davanje informacija i sl. takve poslove ne treba podvoditi pod pojam „organizovanja putovanja za učenike i studente u cilju učenja stranog jezika ili usavršavanja, sa mogućnošću obavljanja privremenih i povremenih poslova“, niti ugovore s tim u vezi treba evidentirati u CIS.

Ostalo

Preporuka je da u slučaju isteka roka važenja garancije putovanja, organizator putovanja novu garanciju putovanja APR-u (Registru turizma) dostavi najranije 15 dana, a najkasnije 5 dana, računajući od dana nastanka podatka ili dokumenta koji su predmet registracije, odnosno promene registrovanog podatka.

Napred navedeni rokovi propisani su Zakonom o postupku registracije u Agenciji za privredne registre.

Ovo znači, ako garancija putovanja ističe npr. 15. decembra, 2023. godine, organizator putovanja novu garanciju (novi ugovor ili aneks) može ugovoriti sa početkom od 15. decembra, ali se taj novi ugovor (aneks) APR-u može dostaviti od 1. decembra, a najkasnije 10. decembra.

U slučaju podnošenja zahteva APR-u npr. 20 dana ranije, pre isteka roka važeće upisane garancije, APR će takav zahtev odbaciti kao preuranjen, a u slučaju podnošenja zahteva 2 dana pre isteka roka važenja upisane garancije, rok APR-a za donošenje odluke je 5 dana i može se desiti da se nova garancija u Registru turizma evidentira nakon prestanka važenja prethodne.

Postupajući na propisan način, uz poštovanje rokova obraćanja APR-u, organizator ne rizikuje da u CIS-u ima prekid u vezi sa unetim podacima o garanciji putovanja.